Op 20 mei 2009 schreef de minister 'Er is op dit moment dus geenszins sprake van een verplichte uitrol van op afstand uitleesbare meters bij nieuwbouw'. Er worden door de sector nu al wel op afstand uitleesbare meters geplaatst, maar als de afnemer daar bezwaar tegen maakt, stopt de netbeheerder/leverancier met het op afstand uitlezen van de meter of wordt deze meter vervangen door een traditionele meter.( Eerste Kamer, vergaderjaar 2008–2009, 31 320 en 31 374, Q)
Novelle herstel mogelijkheid om wetsvoorstellen aan te passen
Dat de Eerste Kamer de minister in de gelegenheid stelde alsnog de aangehouden wetsvoorstellen in overeenstemming te brengen met de fundamentele burgerrechten op bescherming van de persoonlijke levenssfeer, dient als handreiking gekenschetst te worden. Immers de Eerste Kamer had al eerder laten weten niet langer de praktijk te accepteren waarbij men wetsvoorstellen ter goedkeuring kreeg voorgelegd waarin implementatie van Europese verplichtingen met 'nationale op-top' wetsvoorstellen zijn samengevoegd. Men had de uiterst gecompliceerde wetsvoorstellen dus ook integraal kunnen verwerpen.
Tactiek van het uitstel
Er werd geen haast gemaakt met de herstelwetgeving. Vrijbit heeft dit meermalen bij de Eerste Kamer aangekaart. Deze uitstel-periode betekende dat in de praktijk het installeren van 'slimme'meters nagenoeg onverminderd doorging. Dit was mogelijk omdat mensen bij vervanging van hun verbruiksmeters onkundig werden gelaten van het feit dat zij zulke 'spionage' meters voor energie in hun huis kregen of foutief werden geïnformeerd.
Vrijbit kreeg stelselmatig meldingen van monteurs die beweerden dat het helemaal niet om 'slimme'meters zou gaan, dat het 'ander types' waren, dat mensen zouden moeten betalen als ze geen vervanging van de oude meter zouden accepteren, of geen energie meer geleverd zouden kunnen krijgen... Voor bezwaarden die correcte informatie van de verantwoordelijke instantie wilden hebben of daar formeel protest wilden aantekenen bleek dat nauwelijks te verwezenlijken. Dat valt te verklaren uit het feit dat weliswaar de netbeheerders verantwoordelijk worden voor de plaatsing van de meetinstallaties, maar dat voor de opstart van de slimme-meter-invoering de energieleveranciers het voortouw namen en deze bovendien nog steeds niet daadwerkelijk gesplitst zijn van de (semi-overheids) netbeheer-bedrijven. Energieleveranciers waarvan algemeen bekend is dat het met hen al moeilijk communiceren is wanneer zij aantoonbaar verkeerde rekeningen sturen. Energieleveranciersmaatschappijen die fuseren, van naam veranderen, en/of in buitenlandse handen komen. Tevens de toeleveringsbedrijven waar mensen, die pas naderhand ontdekken dat ze een 'slimme' meter in huis hebben, al geen klant meer van zijn.
Tijd is geld
Iedere geplaatste 'slimme' meter betekent een minder groot verschil in financiële winst dan de 1,3 miljard euro, die de 100% 'slimme-meter afzet zou opbrengen. Ervan uitgaande dat het weigeren om een meter te laten installeren uiteindelijk een minder omslachtige kwestie vormt voor bezwaarden dan het laten doen verwijderen van een 'slimme' meter wanneer die eenmaal geplaatst is.
Andersom heeft de Kema berekent dat 'alleen in geval dat minstens 80% van de huishoudens ertoe kan worden gebracht' zich te onderwerpen aan het slimme meter-systeem, de opbrengst nog positief € 770 miljoen zal opleveren. Mocht dit percentage niet gehaald worden is het zelfs ongewis of de 'business case' nog positief iets oplevert of dat de investeringen als kapitaalvernietiging moeten worden beschouwd.
Verplichting nog niet van de baan
Uiteindelijk legde minister van der Hoeven zomer 2010 de novelle voor aan de Tweede Kamer over het niet verplicht stellen van de slimme meter. En stuurde zij op 7 september 2010 hierover een begeleidende brief.
De Tweede Kamer, die oorspronkelijk vóór de verplichting had gestemd, heeft het wijzigingsvoorstel op 9 november 2010 aangenomen. In de veronderstelling dat daarmee de verplichting van de baan zou zijn en kleinverbruikers van energie nu de vrije keus wordt gelaten.
Niets is echter minder waar, want nauwkeurige lezing van het wetsvoorstel leert dat mensen óf de installatie kunnen weigeren, óf de meters enkel 'administratief' uit kunnen laten zetten.
Daadwerkelijke vrijwilligheid wordt met 'administratief uitzetten' niet bereikt. Immers bezwaarden zouden via die constructie alsnog de facto invoering van de op afstand uitleesbare 'slimme'meters moeten accepteren.
Eerste Kamer weer aan zet
Vrijbit heeft de leden van de commissie van Economische Zaken van de Eerste Kamer,per briefop 20 december 2010, uitgebreid geïnformeerd over de huidige gang van zaken waarbij mensen geen zicht hebben op hoe hun energiegebruik wordt en kan worden gemeten. We hebben hen voorgelegd aan welke bezwaren de novelle niet tegemoet komt. Dat het 'weigeraars', die het niet acceptabel vinden om zo'n meter in huis te hebben, geen rechtsbescherming biedt tegen de aantasting van hun recht op bescherming van hun persoonlijke huiselijk leven.
Omdat het recht om met rust gelaten te worden 'achter de voordeur' zo fundamenteel is, en de 'function creep' die het systeem mogelijk maakt zich bovendien zo duidelijk opdringt, hebben we de Eerste Kamer gevraagd geen genoegen te nemen met het feit dat het ministerie de handreiking niet heeft gebruikt om te voldoen aan de intentie van de Eerste Kamer.
'De kans voor het kabinet om een technische reparatie aan te brengen in de wetgevingsvoorstellen waardoor weigeraars bij wet niet langer strafbaar zouden worden voor 'het plegen van een economisch delict, met de bijbehorende strenge sancties van boetes en/of hechtenis, is niet conform de impliciete opdracht uitgevoerd. Zeker niet zolang mensen niet daadwerkelijk de mogelijkheid geboden wordt om geen 'slimme' op afstand uitleesbare energiemeters in hun huis of werkplaats te accepteren.
Het zal na de unanieme toestemming die de Tweede Kamer, deze keer gaf aan de intentie van de novelle dat de meters niet verplicht worden, niet moeilijk zijn voor de minister om alsnog van hen goedkeuring te krijgen voor een aanpassing waarbij niet een 'administratief uitzettingsbeleid' maar een effectief geldende mogelijkheid tot weigeren bij wet wordt vastgelegd.
Uit naam van alle oprecht bezwaarden tegen op afstand uitleesbare energiemeters, danken wij u bij voorbaat voor uw inzet om erop toe te zien dat in de reparatie van de wetsvoorstellen, op ondubbelzinnige wijze, aan uw opdracht zal worden voldaan'. (Brief Vrijbit aan EK)
Voortgang
Op 21 december besloot de EK commissie de nadere procedure tot 18 januari 2011 aan te houden. In het verslag lezen we: 'Voorts wordt namens de fracties van de PvdA, SP en GroenLinks een brief verzonden aan de regering, waarin onder meer gevraagd wordt om een reactie op de brief van Vereniging Vrijbit van 20 december 2010 inzake de vrijwillige basis voor 'slimme energiemeters'. (41614/WB/JT)'.
Intussen gaat het ministerieel offensief voor de uitrol van het project gewoon door. De inmiddels verantwoordelijke minister Verhagen(CDA) wappert met financiële consequenties en poogt goedkeuring van de Senaat te verkrijgen door evaluatie, overleg, onderzoek en oogje in het zeil, in het vooruitzicht te stellen.
De uitrol van het project gebeurd nu 'kleinschalig' en het ligt in de bedoeling dat over twee jaar de grootschalige uitrol definitief van start gaat'.
17-12-2010 Memorie van antwoord
De insteek zoals de Pers terecht kopte is ''Slimme meter niet via celstraf maar 'gedragsbeïnvloeding'.
Inmiddels blijkt Eneco ongevraagd als reclame de gewraakte meters te sturen aan klanten van andere energiebedrijven met de 'aanbieding' dat ze deze voor slechts €40 kunnen kopen als ze klant bij hen willen worden.
De netbeheerders, verenigd in branchevereniging Netbeheer Nederland, tekenden eerder dit jaar al een intentieverklaring om samen slimme meters te gaan kopen. Zij stellen dat Europese wetgeving lidstaten verplicht om ervoor te zorgen dat in het jaar 2020 80% van de huishoudens is uitgerust met een slimme meter. In december kwam naar buiten dat zij samen van start te gaan met de inkoop van slimme meters en verwachten in de periode 2012-2014 voor ongeveer 500.000 klanten slimme kWh- en gasmeters in te slaan. De netbeheerders trekken daarbij in groepsverband op om allerlei synergievoordelen te behalen.(pdf artikel energeia)
Daar staat tegenover dat Liander (grootste netbeheerder van NEEderland) over de 'slimme' meters bericht: 'Wat moet ik doen als ik geen slimme meter wil?In de Eerste kamer is beslist dat de slimme Meter, ondanks alle voordelen voor de consument, voorlopig niet verplicht zal worden gesteld voor de Nederlandse huishoudens. Er is gekozen voor vrijwillige invoering.
Wanneer u geen slimme meter wenst, kunt u dit aangeven. Liander zal bij de huishoudens die geen slimme meter willen, niet overgaan tot het ophangen van de slimme meter. In dat geval zal Liander een traditionele meter plaatsen ofwel de huidige meter laten hangen'.
Wordt vervolgt