vrijdag, 14 augustus 2009 22:47

De Bemoeizuchtige Samaritaan

rfid chipStel uw fiets wordt gestolen. Enigszins verbitterd gaat u naar de fietsenwinkel en u vertelt uw verhaal. De verkoper luistert aandachtig en raadt u aan om uw fiets uit rusten met een RFID chip, een technologie die het mogelijk maakt om uw fiets contactloos te identificeren. U vraagt verbaasd waarom u dat zou willen en de verkoper vertelt u dat op deze wijze uw fiets heel makkelijk kan worden teruggevonden door opsporingsambtenaren. Het is namelijk de bedoeling dat de unieke code die op de chip staat wordt gekoppeld aan uw naam en in een database terechtkomt die door de overheid wordt beheerd. Ondanks het feit dat u het nut hiervan inziet, vindt u het geen prettig idee dat uw fiets voor de overheid traceerbaar wordt en besluit om dit niet te doen. Zodra u dit zegt, vernauwd de blik van de verkoper: “Ik geloof dat u mij niet helemaal begrijpt” zegt hij dreigend “ik zei dat dit een goed idee was”.

Bovenstaand stukje fictie kan natuurlijk aflopen met een sisser en u zou de winkel kunnen verlaten om op zoek te gaan naar een fietsverkoper met een minder hoge bloeddruk. Helaas is het bovenstaande verhaaltje niet uit de lucht gegrepen. De heer Joop Atsma van het CDA heeft een paar weken geleden namelijk het idee geopperd om fietsen verplicht te voorzien van een chip. Nederland is heel verrassend aanvoerder van de lijst van landen als het aankomt op fietsendiefstal en dit leek hem het ideale middel om dat te voorkomen. Is dit een gepaste maatregel binnen een parlementaire democratie? Mensen dwingen om hun eigendom uit te rusten met een radiochip? Of is dit weer typisch een maatregel van een overheid die niet de grenzen weet van waar ze mag ingrijpen?

De publieke ruimte begint steeds meer te klinken als ‘de ruimte waar de overheid algehele controle over u uitoefent’. Nou hoort een staat effectief gezag uit te oefenen en is een ondermijning hiervan een gevaar voor de staat, maar dit geldt evenzeer en zo niet meer voor respect voor de mensenrechten. De overheid is er in de eerste plaats om de burger te dienen, niet andersom. Met het chippen van mijn fiets, kan ik een eigenbelang dienen, maar ik dien er ook een staatsbelang mee. Joop Atsma zijn staatsbelang om niet meer bovenaan te staan op de lijst van fietsendiefstallen, wel te verstaan. Het lijkt mij meer dan logisch dat de keuze om je fiets te chippen, bij het individu ligt. Sterker nog, het legitimeren van een krankzinnig plan zoals de heer Atsma dat presenteert, maakt het verdedigbaar om alle zaken van de burger te chippen en/of op andere wijze controleerbaar te maken. Dan kunnen we net zo goed alle merkkleding gaan chippen en opsporingsambtenaren mensen op straat laten scannen, en wee je gebeente als men er achter komt dat jouw polo van lacoste niet echt is! De vraag moet zijn, waarop de overheid haar recht baseert om zover in te grijpen in de persoonlijke vrijheid van het individu. Het bestrijden van criminaliteit, specifieker fietsendiefstal, hoort hier niet voor in aanmerking te komen. De heer Atsma zou er verstandig aan doen om met zijn proefballonnen niet met de tijdsgeest van controledrang mee te gaan en zich weer te richten op meer koeien in de wei.