Vanuit Burgerrechtenvereniging Vrijbit wordt van meet af aan actie gevoerd tegen de op 27 maart 2022 van kracht geworden verplichte UBO registratie van pseudo/fake belanghebbenden.

Reden

De UBO wet is op 27 maart 2022 van kracht geworden en heeft onacceptabele gevolgen voor alle niet-belanghebbende bestuursleden van alle stichtingen en verenigingen met rechtsbevoegdheid. Ook als zij absoluut geen enkel financieel belang hebben moeten zij zich volgens de Nederlandse wetgever registreren in dit Ultimate Beneficial Owners register als zouden zij wèl belanghebbend zijn. Omdat de overheid op deze manier van burgers, die geen enkel financieel belang hebben bij hun deelname aan een organisatie, eist dat zij in feite zich met onjuiste/fake gegevens moeten laten registreren in een systeem wat gebaseerd is op preventieve verdenking.  Waardoor hun naam, BSN (evt. Taks Identification Number) geboortedatum, geboorteland, geboorteplaats, nationaliteit, woonadres en gegevens van het identiteitsbewijs direct gelabeld worden als ‘gekoppeld aan een register ter voorkoming en opsporing criminele activiteiten zoals fraude, witwassen en terrorismefinanciering.

Een register dat van oorsprong ook nog eens door iedereen zonder opgave van reden als openbare informatie kon worden opgevraagd. Waarvan betrokkenen niet verwittigd werden en dus geen idee konden hebben van wie er hun gegevens opvroeg, waar deze aan gekoppeld werden, voor welke analyses ingezet of voor welke andere doeleinden ze gebruikt werden. Deze verstrekking is op last van het EU Hof van Justitie inmiddels iets ingeperkt, maar blijft gehandhaafd voor Wwft-toezichthouders, De Nederlandsche Bank, Autoriteit Financiële Markten, Bureau Financieel Toezicht, Bureau Toezicht Wwft, Kansspelautoriteit, Dekens van de Orde van Advocaten, Financiële Inlichtingen Eenheid (FIU), Belastingdienst, Opsporingsinstanties, Douane, Dienst Justis, Bureau Bibob, Nationale Politie, Openbaar Ministerie, Algemene inlichtingen- en veiligheidsdienst, Militaire inlichtingen- en veiligheidsdienst, Koninklijke Marechaussee, Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst, Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW-DO), Inlichtingen- en opsporingsdienst van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA-IOD), Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT/IOD), de Rijksrecherche, Bureau Economische Handhaving en particulieren als deze aannemelijk maken dat zij bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek naar fraude doen.

Verzet

Burgerrechtenvereniging Vrijbit is van meet af aan tegen deze UBO plicht voor niet belanghebbenden in verzet gekomen. In eerste instantie door rechtstreeks te protesteren bij de minister en de beheerder van het UBO systeem de Kamer van Koophandel (KvK).

Toen dat geen enkele ruimte bleek te bieden om de wet op dit punt te wijzigen, of zelfs maar een ontheffingsregeling te treffen, diende Vrijbit op 17-01-2022, een handhavingsverzoek in bij de Autoriteit Persoonsgegevens(AP). Omdat deze toezichthouder immers de taak en middelen heeft om een eind te maken aan de onjuiste opslag en verwerking van de UBO gegevens van mensen die niet belanghebbend zijn als er sprake is van strijdigheid met het EVRM, Handvest van de EU en Algemene Verordening Gegevensverwerking(AVG).

Net als in tal van eerdere handhavingsverzoeken van Vrijbit (e.a.) bleek deze toezichthouder weer te excelleren in het vertragen van besluitvorming over een handhavingsverzoek. Met als resultaat dat pas na het indienen van een schadeclaim wegens overschrijden van een redelijke termijn de AP zich gedwongen zag om op 16-04-2024 Vrijbit eindelijk een definitief besluit(pdf) te nemen. Inhoudende dat AP niet handhavend wenste te gaan optreden. Het handhavingsverzoek werd niet-ontvankelijk verklaard  ‘omdat de registratieplicht nou eenmaal bij wet is vastgelegd’.

Daarna kon Vrijbit toen eindelijk de weigering van de AP handhavend op te treden aan de rechter voorleggen en diende daartoe op 15-05-2024 een beroepsschrift (pdf) in bij de rechtbank Midden-Nederland.  Ze tekende beroep aan tegen meerdere onderdelen van het AP besluit op grond van het feit dat het besluit is gebaseerd op:

• Ten dele onjuiste en deels gemankeerde informatie,
• Op ongefundeerde conclusies,
• Er geen toetsing aan fundamentele mensenrechten heeft plaatsgevonden,
• De motivatie geënt is op algemene doelstelling van de EU Richtlijn die niet ter zake doen in geval van niet-belanghebbenden,
• Niet onderbouwde redenering aangaande de opgeworpen onevenredigheid,
• Ongefundeerde aannames t.a.v. administratieve lasten en de gevolgen daarvan,
• Onjuiste definiëring van de organisaties waar de klacht en het handhavingsverzoek op zien,
• Een onacceptabel ondermaats verslag van de tweede hoorzitting juni 2023.

Waarmee de heroverweging van het eerdere gelijkluidende besluit, waar Vrijbit bezwaar tegen had gemaakt, niet voldoen aan de eisen van een zorgvuldige afweging die de Algemene Wet bestuursrecht daar als voorwaarde aan stelt.

Het wachten is nu op een zittingsdatum om de zaak inhoudelijk te behandelen.

Achtergrond informatie

De registratieplicht vloeit voort uit de implementatie van de 4^e EU Witwas- en Terrorismefinancieringsrichtlijn en de wijze waarop Nederland dit heeft vormgegeven. Het register is ondergebracht bij de KvK- waar alle bestuursleden van de betreffende organisaties al bekend zijn en normaal als bestuurslid geregistreerd staan in het Handelsregister zonder dat daar een preventieve verdenking van fraude aan gelabeld is.  En waar in geval van een geréde verdenking opsporingsdiensten, mocht dat nodig zijn, dus eenvoudig de identiteit van bestuursleden al kunnen achterhalen.  

Zowel de registratie van het UBO register als de verstrekkingen van informatie daaruit is ondergebracht bij de KvK. De organisaties zijn zelf verantwoordelijk voor het aanleveren en actueel houden van alle opgeëiste persoonsgegevens. Nalaten hiervan wordt gesanctioneerd door de Belastingdienst en is strafrechtelijk bepaald als een economisch delict, waarvoor forse boetes, dan wel vervangende gevangenisstraf kan worden opgelegd evenals een vermelding in het persoonlijke justitiële strafregister van de betrokkenen (met alle consequenties van dien).  

Vrijbit acht de UBO registratieplicht voor niet-belanghebbenden onacceptabel. Zowel vanwege het principe dat dit strijdig is met de fundamentele rechten op bescherming van iemands privéleven. Omdat onjuiste/fake persoonsgegevens opeisen een uitwas van onbehoorlijk bestuur vormt en het zoveelste bewijs dat de overheid onschuldige burgers criminaliseert. Ook uit veiligheidsoverwegingen, omdat de gegevens- ook al zijn ze niet correct- bij ( en via) zo’n 14 verschillende overheidsinstanties kunnen gaan ‘zwerven’ en in handen kunnen komen van personen of organisaties met crimineel oogmerk.

We baseren ons bij onze eis tot afschaffing van deze plicht op het feit dat het strijdig is met EVRM, Handvest van de EU en de AVG. En tevens, voor zover de Nederlandse regering zich baseert op de vermeende EU-verplichting burgers op deze manier te registreren, op de ons inziens onjuistheid van deze aanname en strijdigheid met het evenredigheidsbeginsel.

Zie voor nadere uitleg het Vrijbit webartikel 29-03-2024 https://vrijbit.nl/onze-dossiers/dossier-registratie/item/1155-ubo-registratieplicht-niet-belanghebbenden-nog-steeds-niet-van-de-baan

Bizarre ontwikkeling

Inmiddels is er een 6^e EU wetgeving inzake witwas en terrorismefinanciering gelanceerd.  Daarmee komt er een eind aan de registratieplicht voor niet-belanghebbenden. Goed nieuws lijkt dat op het eerste gezicht omdat dat de protesten tegen het registreren van pseudo/fake belanghebbenden kennelijk toch geland zijn in de hogere wetgevingsregionen. MAAR schijn bedriegt, want zoals het er nu naar uitziet, verandert er enkel iets aan de aanduiding ’belanghebbend’. Vanaf 2025 zou de regeling namelijk gewoon hetzelfde blijven behalve dan dat de bestuursleden niet langer als ‘belanghebbend’ naar voortaan als gezaghebbend moeten worden geregistreerd. Ook komt de plicht voor het aanleveren van een extra kopie ID-bewijs dan te vervallen, wat ook geen wezenlijke verbetering vormt omdat de KvK in het Handelsregister daar toch al over beschikt en op grond van de nieuw in te voeren Wet gegevensuitwisseling samenwerkingsverbanden (Wgs) ook voor andere doeleinden dan identificatie bij inschrijving in het Handelsregister kunnen worden opgevraagd.Zie...

Te vrezen valt dat door deze cosmetische taalkundige aanpassing de hele behandeling van het beroep op formele gronden nog kan worden getorpedeerd, zonder dat er in feite iets aan de bezwaren verandert.

Wie geïnteresseerd is in meer details over de kwestie, zoals toelichting op de geschetste traineerpraktijk van AP, ontwikkeling van het UBO als openbaar register naar een nagenoeg verstrekkingssysteem of inzage in de processtukken kan contact opnemen met het bestuur van Vrijbit via e-mail- Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of schriftelijk via Burgerrechtenvereniging Vrijbit Kruisweg 32, 3513CT Utrecht