maandag, 19 juni 2023 16:31

Update: Drama UBO-register sleept zich alsnog voort

Op 1 december 2022 schreven we dat het drama van het UBO-register zijn ontknoping naderde. Dat bericht was ingegeven door de verstrekkende uitspraak, over de onrechtmatigheid van het hele UBO-systeem, van het Europees Hof van Justitie op 22 november jl. die de vloer aan had geveegd met de EU-verplichting om de persoonsgegevens van Ultimate Benficial Owners middels een openbaar UBO-register voor iedereen beschikbaar te stellen. Waarop in Nederland per ommegaande de verstrekkingen uit dat UBO- register werden stopgezet.

Dat bleek te optimistisch.

Inmiddels mogen alsnog de onderstaande 24 ‘autoriteiten’ weer over de gegevens uit het UBO-register beschikken en is de minister doende om nog voor het zomerreces met een wetswijziging te komen waarmee nog veel meer andere personen en instanties daar (onder nog nader te bepalen voorwaarde) toestemming voor krijgen. En dat dit ook geldt voor alle organisaties die geen belanghebbenden kennen en bij wet verplicht worden om dan maar de persoonsgegevens van fake/pseudo belanghebbenden te laten registreren, lijkt nog de minister, de Kamer en de toezichthouder persoonsgegevens te deren. Alleen de betrokkenen die geen belangen hebben, maar zich wel- op straffe van het plegen van een economisch delict bij het nalaten daarvan, als belanghebbenden moeten laten registreren lijken

te beseffen dat hun gegevens direct gekoppeld aan een registratie van potentieel verdachten van fraude en terrorisme financiering.En dat hun persoonlijke inzet voor een organisatie tot gevolg heeft dat hun gegevens via het UBO, zonder dat zij daar zelfs maar weet van kunnen hebben,  beschikbaar kunnen komen voor criminelen en andere kwaadwillenden

Dat ons optimisme van eind 2022 de grond in is geboord komt allereerst doordat de minister ons herhaalde verzoek samen met het (NVO), om de registratieplicht voor niet-belanghebbenden alsnog af te schaffen gezien deze uitspraak, tot op heden is blijven negeren. Ook omdat geen enkele Tweede Kamer fractie aandacht wenst te schenken aan de registratieplicht van organisaties zonder belanghebbenden maar zich alleen druk maken over wie het register al dan niet alsnog zou mogen raadplegen. En omdat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), na meer dan een jaar niks met onze verzoeken gedaan te hebben, uiteindelijk weigerde om hierover een zienswijze te produceren en formeel het besluit nam dat de UBO-registratie van niet belanghebbenden door de Kamer van Koophandel rechtmatig zou zijn omdat het in de UBO-wet wordt voorgeschreven.

Vrijbit heeft bezwaar gemaakt tegen de beslissing van de AP, mag dat morgen voor de tweede keer in een hoorzitting komen uitleggen. Als de AP daarna eindelijk gedwongen is om een definitief besluit te nemen kan de AP besluiten dat de registratie van niet belanghebbenden in feite neerkomt op het vastleggen van onjuiste persoonsgegevens waarmee de AVG wordt overtreden en waarvan de gevolgen voor betrokkenen een inbreuk vormt op hun recht op bescherming van het privéleven zoals vastgelegd in het EVRM en Handvest van de EU.

Waarmee de Kamer van Koophandel gedwongen kan worden om de registratie van niet belanghebbenden stop te zetten (en eventuele verstrekking van deze gegevens aan derden terug te draaien).

Daarmee kan de minister alsnog voor het blok gezet worden om deze registratieplicht in te trekken. Waarbij tevens van belang is dat de minister deze verplichting ook nooit had mogen invoeren omdat nut en noodzaak ervan nooit zijn onderbouwd, wat een harde voorwaarde is om als overheid wetgeving in te voeren die strijdig is met de persoonlijke vrijheid. En de registratieplicht in deze van totaal onverdachte burgers rechtstreeks indruist tegen het ‘onschuldprincipe’ als pijler van de rechtsstraat.

Als de AP een definitief negatief besluit neemt kan Vrijbit in beroep gaan bij de rechtbank. Waarna vervolgens via de gang naar de rechter aan het Hof van Justitie in Luxemburg de prejudiciële vraag kan worden voorgelegd of de EU en de Nederlandse regering de registratieplicht voor niet-belanghebbenden hadden mogen invoeren zonder dat gebleken is dat statutair bestuurders en verhoogd risico op witwassen of terrorisme financiering zouden vormen.

Toelichting

Het Hof van Justitie in Luxemburg oordeelde over personen die daadwerkelijk een financieel belang hebben in een juridische organisatie ’ dat ‘de algemene doelstelling van het UBO register, om fraude en terrorismefinanciering te helpen bestrijden, geen legitieme grondslag vormt in vergelijking met de inbreuk op het fundamentele recht op bescherming van het privéleven om via een openbaar register personen bloot te stellen aan het risico dat hun gegevens kunnen worden opgevraagd door onbekenden, zonder dat duidelijk is waar de ze data voor gebruikt (kunnen) worden en aan wie ze worden doorgeleverd.’ Waar dat al voor daadwerkelijk belanghebbenden geldt is het eens te meer duidelijk dat dit voor mensen die totaal geen financieel belang hebben bij met name de vele duizenden vrijwilligersorganisaties.

De minister vindt dat het UBO conform de HvJ uitspraak nu geen openbaar register mee is, omdat niet iederéén de gegevens kan opvragen maar alleen:

Wwft-toezichthouders
De Nederlandsche Bank
Autoriteit Financiële Markten
Bureau Financieel Toezicht
Bureau Toezicht Wwft
Kansspelautoriteit
Dekens van de Orde van Advocaten

Financiële Inlichtingen Eenheid (FIU)

Belastingdienst

Opsporingsinstanties

Douane
Dienst Justis
Bureau Bibob
Nationale Politie
Openbaar Ministerie
Algemene inlichtingen- en veiligheidsdienst
Militaire inlichtingen- en veiligheidsdienst
Koninklijke Marechaussee
Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst

Inspecties

Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW-DO)
Inlichtingen- en opsporingsdienst van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA-IOD)
Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT/IOD)
de Rijksrecherche

Bureau Economische Handhaving